Het maakt wat uit of je de oudste of de jongste bent in een gezin. Vooral vroeger als de vader van het gezin wegviel, volgde de oudste zoon hem op. Meisjes stonden sowieso achter. Het kwam vroeger ook voor dat de oudste dochter geen eigen leven opbouwde omdat zij zich verantwoordelijk voelde voor haar ouders. Ze bleef bij hen om hen “tot het einde” te verzorgen, om daarna te ontdekken dat haar leven grotendeels voorbij was.
Oudste en jongste
Ook nu nog zie je dat er vaak verschillen zijn in bv. de opvoeding. Wat de jongste op 12-jarige leeftijd gewoon mag, daar heeft de oudste soms voor moeten “vechten”.
Natuurlijk is dat geen wet, maar vaak zie je dat oudsten specifieke rollen vervullen, en jongsten zich juist heel erg bemoederd voelen door “de grotere kinderen”. Zeker in grote gezinnen, die je destijds had, waren de oudste zusters vaak een soort “2e moeder” voor de kleinsten.
Twee gezinnen samenvoegen is meer dan 2 verliefde mensen die gaan samenwonen
Maar in een samengesteld gezin kan dit nogal eens veranderen: het enige kind kan plotseling geconfronteerd worden met (stief-) broertjes en zusjes. Zijn positie verandert daardoor. Meisjes die altijd het prinsesje zijn geweest, moeten de aandacht delen. Jongens die na de scheiding zich gepositioneerd hebben als “de man in huis” moeten plaats maken. Of een gevoelig meisje dat ineens geconfronteerd wordt met stoere jongens…..
Worsteling
Het oudste kind is niet meer “de oudste” als de iets oudere kinderen van de partner aanwezig zijn. Dat vraagt aanpassing. Het lijkt misschien voor de ouders vrij logisch en natuurlijk is het dat ook: zij blijven de verantwoordelijken. Maar kinderen kunnen daarmee worstelen.
Praten aan de hand van het genogram
Het is goed om dit ter sprake te brengen. Bij grote kinderen kan dat gewoon besproken worden, maar ook kleine kinderen voelen dit soort verschillen in posities aan. Met woorden die passend zijn bij de leeftijd kun je het daar in je samengesteld gezin over hebben. Dat maakt het voor de kinderen wat overzichtelijker. Je helpt ze woorden te geven aan datgene waarvoor ze eerder geen woorden hadden.
Een genogram tekenen kan daarbij helpend zijn. Niet alleen voor ouders is dat inzichtelijk, kinderen begrijpen dit meestal ook. Bij kleine kinderen is een lang gesprek natuurlijk niet aan te raden. Maar het gemaakte genogram kan bewaard worden en erbij gepakt worden indien wenselijk.
